Postawy egalitarne w społeczeństwie polskim w latach 1992 - 2002

W opozycji do klasycznej tezy o związku postaw egalitarnych z położeniem w strukturze społecznej (rozumianym obiektywnie lub subiektywnie), wskazującej iż jednostki o niższej pozycji społecznej częściej przejawiają postawy egalitarne niż członkowie grup o pozycji społecznie wyższej, weryfikacji empirycznej (na podstawie danych PGSS za lata 1992 – 2002) poddano hipotezę, iż na rzeczone postawy w badanym okresie większy wpływ wywierało poczucie upośledzenia będące wynikiem porównań jakie jednostki gorzej uposażone materialnie czynią wobec lepiej uposażonych, czyli relatywna deprywacja. Tym samym nawiązaliśmy do klasycznych już ustaleń W. G. Runcimana i jego pracy „Relative Depravation and Social Justice”. Do specyfiki polskiego egalitaryzmu próbowaliśmy dotrzeć poprzez analizę dawniejszych badań nad egalitaryzmem w Polsce. Do przyjętych w niniejszym studium skali i modelu postaw egalitarnych zaadaptowaliśmy zmienne z badań nad egalitaryzmem w Polsce okresu transformacji ustrojowej z pracy W. Zaborowskiego „Orientacje egalitarne w społeczeństwie polskim w latach 1988 – 1993”. Przyjęte tutaj podejście koncepcyjnie każe spojrzeć na zagadnienie analizowanych postaw z punktu widzenia ich funkcji i związku z ładem ustrojowym oraz interesami grupowymi, w taki sposób często ujmowane w pracach i studiach empirycznych L. Kolarskiej – Bobińskiej.